Het is een spannend en mooi moment als het KUNSTBLOK landt, de container die dienst doet als mijn mobiele atelier voor de komende zeven weken. Ik ben in ‘verzorgingshuis’ Wilgenhof in het centrum van Eindhoven, een wooncomplex voor meer dan 400 ouderen die deels ook zorg ontvangen. De komende weken ga ik als kunstenaar onderzoek doen naar het THUISGEVOEL van de bewoners en wat zij hierin belangrijk vinden. Ook onderzoek ik hoe ik zelf in kan voegen, als tijdelijke bewoner op deze bijzondere plek.

Ik neem me voor te leven in het tempo van de ouderen. Dat lukt me als ik in hun gezelschap ben, maar tussen die ontmoetingen door verval ik in de hectiek van teveel willen en van hot naar her vliegen, met blaren onder mijn voeten als gevolg…. ook door mijn verdwaalgevoeligheid. Er is zoveel te zien, ervaren, ruiken, horen en voelen.

Alles is hier bijna anders dan THUIS.

Zo is het hier nooit stil.

Alles is hier bijna anders dan THUIS. Zo is het hier nooit stil – wat wil je ook met zoveel mensen die zo dicht op elkaar leven? – behalve tussen 21 en 06 uur. Dan kun je uren door de gangen dwalen zonder iemand tegen te komen en lijkt het huis uitgestorven. Ook is het hier vaak benauwd, omdat je zelf geen invloed kunt uitoefenen op het klimaat. De automatische deuren staan nooit langer dan twee minuten open en daardoor is frisse lucht een schaarste. Geuren blijven hangen, lichten gaan nooit uit. Dat is wennen. Je leeft als het ware in de lucht van een ander. Alsof je continu in een kantoor woont… In hun eigen appartement kunnen de bewoners het leven gelukkig naar hun hand zetten. En dat lijkt hard nodig om je thuis te kunnen voelen. Zou dat ook de reden zijn waarom een groot deel van de mensen zoveel tijd in hun eigen huis doorbrengen?

Het huis lijkt op een klein dorp: er is een winkeltje, een wasserette, kapper, restaurant, op vrijdag een markt en er worden veel activiteiten georganiseerd. Zo kun je er handwerken, bloemschikken en biljarten, maar ook fietsen, zingen, dansen, aan yoga doen of je bij de kleurclub aansluiten. Er zijn literaire activiteiten, een socratisch café en een hele serie kunstactiviteiten. Zo is er net Mengelmoes geweest, een project met een groeiende expositie van Moestuinverhalen en Stadsonkruid die ook op reis gaat, is er een groep ouderen die in de zomer alle festivals afreizen om jongeren advies te geven onder de titel Q & A with the Grey. En nog veel meer. Je hoeft je hier dus echt niet te vervelen. En je kunt er leeftijdgenoten ontmoeten. Al lijkt het erop dat mensen die dat kunnen nog zoveel mogelijk buitenshuis doen. Dat blijkt toch net een andere status en beleving te hebben.

Om vijf uur eet ik mee in het restaurant. Er is een dinnerdate voor mij geregeld. Ik schuif aan bij een 91 jarige dame die een paar jaar daarvoor haar eerste dichtbundel heeft gepubliceerd. We voeren een mooi en indringend gesprek over het leven terwijl de andere dames aan tafel vooral luisteren. Er wordt een oer-Hollandse maaltijd geserveerd van soep met ballen, aardappelen (gekookt, gepureerd of gefrituurd), vlees, uiterst zachte groenten waar je geen tanden voor nodig hebt en een toetje naar keuze uit het koelvak. Om zes uur loopt het restaurant leeg… Ik breng mijn tafeldame – in de rolstoel – naar huis en we praten nog even na. Ze vraagt me bezorgd waar en hoe ik de volgende avonden eet? In het restaurant heeft niemand een vaste plaats maar zit iedereen toch telkens op dezelfde stoel. Ik ben verrast door zoveel zorg van iemand die ik net ontmoet heb, maar verzeker haar dat het goed komt en ik mijn weg zal vinden…

foto’s: Jos van der Hijden, Sandra Schouten