4: het onderzoek

4: het onderzoek

sep 4, 2017 | aandacht geven, organiseren | 1 reactie

In het ‘verzorgingshuis’ doe ik theatraal en zintuiglijk onderzoek naar het THUISGEVOEL van de ruim 400 bewoners. Daarvoor heb ik drie vragen bedacht: Voelt u zich hier thuis? Wat is hierin belangrijk voor u? en Als het uw eerste dag zou zijn hier, hoe zou u dan ontvangen willen worden? Deze vragen schrijf ik op het raam van mijn mobiele atelier, zodat ze er altijd zijn. Ook print ik ze op vele vellen papier, waaraan ik gesprekskoekjes met liefdesbevorderende kruiden bevestig. Ik garandeer de mensen dat hun antwoorden anoniem blijven en dat ze zowel het formulier kunnen invullen als hun verhaal persoonlijk aan mij komen vertellen. Ik ga het hele huis door met mijn vragen… ook op de parkeerplaats, voor de deur, ontstaan veel mooie, bijna toevallige gesprekken.

Al snel valt op dat autonomie, zelf invloed hebben op de beslissing om hier te komen wonen, van groot gewicht is. Niemand verhuist helemaal van harte naar een verzorgingshuis, het is altijd afscheid nemen van een stuk van je leven dat niet meer terug komt. Maar als je daar zelf het meest geschikte tijdstip voor kunt kiezen, kunt wachten tot de voor jou beste woning vrij komt en je daar ook mentaal op kunt voorbereiden, dan is dat een ander verhaal als dat je je min of meer gedwongen voelt om te verhuizen. Doordat je huis afbrand, je man plotseling overlijdt, je lichaam niet meer kan, je kinderen druk uitoefenen, je partner meer zorg nodig heeft dan dat jij kunt bieden of…

Uiteindelijk draait het om wat een wijze dame me al op de eerste dag zei: iedereen kent me, ik word gezien, ik hoor erbij.

Of je kunt invoegen en je je thuis voelt heeft daarnaast ook nog met een aantal andere zaken te maken, je persoonlijkheid en de moeite die je kunt en wilt doen: zelf een gesprek beginnen (met onbekenden), vrijwilligerswerk doen, aansluiten bij activiteiten. Ook maakt het uit of en hoe je begeleid werd toen je binnenkwam: of je het huis al kende via familie of vrienden, of je uit de wijk komt, of je feestelijk werd ontvangen of helemaal niet. Sinds een paar jaar is er een opsplitsing tussen wonen en zorg en huur je dus ‘anoniem’ een huis in Wilgenhof. Of dat je er al zolang woont dat je je er inmiddels niet meer thuis voelt omdat het huis enorm veranderd is door alle stukken die eraan en erop gebouwd zijn en de mensen met wie jij een warme relatie had inmiddels zijn overleden.

Om mijn onderzoek voor iedereen zichtbaar te maken stempel ik de uitspraken van bewoners met wie ik gesproken heb op lichtblauw papier en plak ze allemaal op de muur van mijn atelier. Zo groeit de collectie langzaam. En ben ik blij als mensen onder woorden brengen wat ik ook denk gezien te hebben.

Om te checken of deze uitspraken een grotere waarde hebben dan een individuele & persoonlijke ervaring organiseer ik thee-sessies waarin we samen naar de wand kijken, op zoek naar herkenning, uitspraken die om verduidelijking vragen en uitspraken die nog gemist worden. Mensen kunnen daarbij hun eigen thee componeren uit vier basis theeën – wit, zwart, groen of rooibos – die verrijkt kan worden met ingrediënten met verschillende smaken: bitter, kruidig, bloemig, fruitig, zuur, zoet of pittig. Welke geur- of smaakcombinatie maakt dat jij je thuis voelt?

Er zijn verschillende uitspraken die me getriggerd hebben en me nog lang bij zullen blijven, waaronder:

JE MOET WEER OPNIEUW BEGINNEN, JE PLEK VEROVEREN

HET MOET LEUK ZIJN, IK ZOEK DE VROLIJKHEID OP

IK HOU ER NIET VAN ALS ZE PRATEN OVER ANDERE MENSEN

MIJN KINDEREN ZIJN DE BAAS NIET

ZE VERDWIJNEN, WE WETEN NIET OF ZE DOOD ZIJN

MIJN RUGZAK ZIT VOL

DE VROUWEN SLUITEN DE MANNEN UIT

JE WORDT NIET ONTVANGEN, ER GEBEURT NIETS BIJZONDERS OP JE EERSTE DAG

DE VERPLEEGKUNDIGEN HEBBEN GEEN TIJD MEER OM MET ONS TE PRATEN

JE KRIJGT VAN ALLES EN JE MAG HET HOUDEN

IK HEB BEHOEFTE AAN ANDERE GESPREKKEN, MET MEER BETEKENIS

ZIJN ZE MIJ VERGETEN?

JE MAG NIET BIJ IEDEREEN AAN TAFEL

Bij iedere uitspraak hoort een context, een verhaal. Daar is hier helaas te weinig ruimte voor, maar mail me als je meer wilt weten?

Uiteindelijk draait het om wat een wijze dame me al op de eerste dag zei: iedereen kent me, ik word gezien, ik hoor erbij. Dat willen we allemaal, waar we ook wonen of leven. Daarom zijn we bezig om een groep bewoners bij elkaar te brengen die nieuwe mensen de eerste week allemaal een klein stukje persoonlijk bijstaan: ze wegwijs maken in het huis en de buurt, ze vertellen over de activiteiten, de ongeschreven regels, een keer samen met ze eten of een kop koffie drinken, ze voorstellen aan andere bewoners met dezelfde interesses, beschikbaar zijn voor vragen of gewoon informeren hoe het gaat in deze overweldigende tijden? Zodat niemand meer ongezien hoeft te arriveren…

foto’s: Marcel Sloots, Sandra Schouten

1 Reactie

  1. Annette Dekkers

    Dat is prachtig: een welkomstcomité. Dat is niet moeilijk om te organiseren maar erg belangrijk als je ergens nieuw komt. Of het nu een nieuwe baan is of een woning in een verzorgingshuis. Een heel goed initiatief. Sommige van de genoemde uitspraken triggeren mij ook weer! Zoals: Mijn kinderen zijn de baas niet. Of: Ze verdwijnen, we weten niet of ze dood zijn (dit lijkt mij ook niet zo moeilijk op te lossen maar misschien heb je te maken met de wet op de privacy). Zijn ze mij vergeten? De vrouwen sluiten de mannen uit. En: Je mag niet bij iedereen aan tafel. Heel boeiende uitspraken allemaal! Ik ben benieuwd naar de verhalen hier achter! Doe je nog iets met die verhalen?

    Antwoord

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Pin It on Pinterest

Share This